Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của Đảng và nhân dân ta, là linh hồn cách mạng Việt Nam, Người đã để lại cho chúng ta những giá trị tinh thần vô giá, trong đó đặc biệt là tư tưởng, tấm gương đạo đức cách mạng trong sáng để lớp lớp các thế hệ Việt Nam học tập và noi theo.
Thực hiện kết luận tại Hội nghị Trung ương 12, khóa IX, Bộ Chính trị khóa X đã ban hành Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2006 về tổ chức Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Cuộc vận động đã được triển khai rộng khắp trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân với những nội dung, hình thức sinh động, lôi cuốn được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia.
Thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu là những phẩm chất cơ bản trong hệ thống quan điểm đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Người là tấm gương sáng, mẫu mực trong thực hành những chuẩn mực đạo đức đó. Nhận thức đầy đủ, sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí, quan liêu và đặc biệt là làm theo tấm gương của Bác là nội dung quan trọng thực hiện Cuộc vận động “Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” hiện nay, đồng thời là một trong những biện pháp thiết thực để xây dựng Đảng, xây dựng nhà nước, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội.
Theo tư tưởng của Hồ Chí Minh, ý nghĩa của chống tham ô, lãng phí, quan liêu là cách mạng bởi vì tham ô, lãng phí, quan liêu là nọc độc xấu xa của chế độ cũ, muốn xây dựng một xã hội mới phải tẩy cho sạch những thói xấu của xã hội cũ, chống tham ô, lãng phí, quan liêu là để xây dựng đội ngũ, giúp đỡ cán bộ, chiến sỹ ta tiến bộ. Hồ Chí Minh đã phân tích có những người trong lúc đấu tranh thì trung thành, hăng hái, không sợ nguy hiểm, không sợ khổ cực, không sợ quân địch, nghĩa là có công với cách mạng. Song, đến khi có ít nhiều quyền hạn trong tay thì đâm ra kiêu ngạo, xa xỉ, phạm vào tham ô lãng phí, quan liêu, không tự giác mà biến thành người có tội với cách mạng, chúng ta làm cách mạng là để tiêu diệt chế độ thực dân, phong kiến, xây dựng dân chủ mới đó là một xã hội tự do, bình đẳng, một xã hội cần kiệm, liêm chính, cho nên phải tẩy cho sạch hết những thói xấu của xã hội cũ, phải chống tham ô, lãng phí, quan liêu. Bên cạnh đó, ý nghĩa của chống tham ô, lãng phí, quan liêu còn là dân chủ, bởi vì mọi tầng lớp trong xã hội đoàn kết để kháng chiến thành công là một hình thức dân chủ tập trung, không ai có thể lợi dụng quyền lực, vị trí công tác để tham ô, lãng phí của công, quan liêu hách dịch với người khác; phong trào chống tham ô, lãng phí, quan liêu phải biết dựa vào quần chúng mới thành công, chúng ta phải biết phát huy dân chủ để động viên được quần chúng tham gia và nhiệm vụ của quần chúng là phải hăng hái tham gia phong trào chống tham ô, lãng phí, quan liêu vì đây là một thứ “Giặc ở trong lòng”, nếu chúng ta chỉ chú trọng chống giặc ngoại xâm mà quên chống giặc nội xâm như thế là chưa làm tròn nhiệm vụ của mình. Chống tham ô, lãng phí, quan liêu sẽ giúp cho mọi người nâng cao tinh thần trách nhiệm, tinh thần làm chủ, ý thức bảo vệ của công, hăng hái thi đua sản xuất, thực hành tiết kiệm để xây dựng nước nhà pháp quyền trong sạch, vững mạnh, nâng cao đời sống của nhân dân.
“Sửa đổi lối làm việc” là tác phẩm của Hồ Chí Minh đã viết đầu năm 1948, đây là tài liệu cho cán bộ đảng viên học tập, rèn luyện, tu dưỡng trên các mặt tư tưởng, đạo đức và phương pháp làm việc. Ra đời trên 60 năm nay nhưng tác phẩm sửa đổi lối làm việc vẫn là một trong những văn kiện quan trọng về xây dựng Đảng trong sự nghiệp đổi mới hiện nay. Tác phẩm là tài liệu học tập thiết thực, bổ ích trong việc giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên trở thành người cách mạng trung thành với sự nghiệp của Đảng, của nhân dân, góp phần tạo động lực đẩy mạnh kháng chiến thắng lợi, kiến quốc thành công; tác động tích cực tới đông đảo quần chúng nhân dân, mang lại sự hứng khởi, niềm tin tưởng cho họ vào sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo với mục tiêu duy nhất phục vụ nhân dân, vì độc lập dân tộc, vì ấm no hạnh phúc của mọi người dân, làm cho quần chúng nhân dân tin yêu Đảng, thực hiện tốt đường lối chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, chủ động, tích cực tham gia xây dựng Đảng, làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh, đủ sức lãnh đạo đất nước. Học tập và làm theo những chỉ dẫn cụ thể của Hồ Chí Minh trong tác phẩm sẽ góp phần đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, khắc phục các biểu hiện tiêu cực như quan liêu, tham nhũng, độc đoán, chuyên quyền, kém kỷ luật, thiếu ý thức trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, đảng viên. Học tập và làm theo những chỉ dẫn cụ thể của Hồ Chí Minh góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, tăng cường sự gắn bó chặt chẽ giữa Đảng với nhân dân, đổi mới phương thức và phong cách lãnh đạo của Đảng, làm cho Đảng thật sự trở thành một Đảng cầm quyền “là đạo đức, là văn minh” như mong muốn của Bác Hồ.
Trong giai đoạn hiện nay, lãng phí quan liêu, tham nhũng đang diễn ra trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, ở các ngành, các cấp, trong các cơ quan hành chính và bộ máy nhà nước, các tổ chức chính trị xã hội, trong nhân dân, trong lĩnh vực quản lý đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, trong chi tiêu hành chính,…Tuy nhiên, theo tôi khi tốc độ đô thị hóa đang tăng nhanh thì lĩnh vực lãng phí, quan liêu, tham nhũng diễn ra đang tập trung trong lĩnh vực quản lý đất đai và đầu tư xây dựng cơ bản.
Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, Đảng ta ngày càng khẳng định rõ năng lực và bản lĩnh của một Đảng cầm quyền, đưa đất nước vượt qua đói nghèo, tụt hậu tiến nhanh trên con đường hội nhập quốc tế. Song, bên cạnh đó những biểu hiện của mặt trái nền kinh tế thị trường đang trong giai đoạn chuyển đổi cũng đã bộc lộ và trở thành vấn nạn xã hội nhức nhối, thậm chí đang là thách thức lớn đối với thắng lợi của sự nghiệp đổi mới, đó là tệ tham nhũng, quan liêu, lãng phí ..., vì vậy, cùng với nhiệm vụ tiếp tục lãnh đạo công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, Đảng và nhà nước ta luôn xác định đấu tranh chống tham nhũng, quan liêu và lãng phí trong xã hội là nhiệm vụ hàng đầu có ý nghĩa sống còn của chế độ, hiện nay, chống tham nhũng không còn là vấn đề riêng của bất kì quốc gia nào, nó đang là cuộc chiến quyết liệt mang tính toàn cầu không phân biệt sắc tộc, lãnh thổ hay chế độ chính trị. Với nước ta, đấu tranh chống tham nhũng, bên cạnh việc hợp tác quốc tế học hỏi kinh nghiệm, tạo dựng hành lang pháp lý chặt chẽ, đồng bộ, đề ra các giải pháp hiệu quả...thì việc triển khai sâu rộng cuộc vận động học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chính là một con đường sáng để Đảng ta lãnh đạo thắng lợi cuộc đấu tranh này.
Công tác phòng chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí là nhiệm vụ trọng tâm luôn được Đảng, nhà nước hết sức quan tâm. Qua nhiều năm thực hiện, công tác phòng chống tham nhũng đã có nhiều cố gắng, đạt được những kết quả đáng trân trọng, tuy nhiên vẫn chưa tạo được sự chuyển biến có tính cơ bản, tham nhũng vẫn còn xảy ra ở nhiều ngành, địa phương và trên nhiều lĩnh vực. Rõ ràng vẫn còn nhiều yếu kém chậm được khắc phục. Điều đáng nói ở đây là các quy định về phòng chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí không thiếu, thậm chí rất chặt chẽ, chỉ cần làm tốt các quy định đã có thì việc chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí sẽ cho hiệu quả và khả thi.